Zeberek sen o śpiewie

Zbliżający się nieuchronnie termin złożenia doktoratu powoduje, że na wszystko brakuje mi czasu, stąd tak długa przerwa w pojawianiu się nowych tekstów na Lucidologii. Ostatnio jednak, czytając pewną książkę, natrafiłem na stwierdzenie mówiące, że ptaki wydają się ćwiczyć śpiew podczas swoich snów, co sprawiło, że postanowiłem rzucić wszystko na chwilę i napisać tę krótka notkę.

Gdyby tak było naprawdę, byłoby to niezwykle ciekawe, zwłaszcza w kontekście wszelkiej maści hipotez na temat funkcji snów, jako wirtualnej rzeczywistości, która służy do powtarzania różnych scenariuszy wydarzeń, aby móc je lepiej wykonywać na jawie. Zajrzyjmy jednak o oryginalnego artykułu z Science. Dave i Margoliash (2000) w swojej pracy badali aktywność neuronów jądra przodomózgowia RA (robustus archistriatalis) u zeberek, którego projekcje zstępujące stanowią element wyjścia układu odpowiedzialnego za ptasi śpiew. Podczas śpiewu w neuronach RA obserwuje się krótkie impulsy aktywności, których charakterystyka różni się w zależności od śpiewanej nuty, następującej bezpośrednio po tych wyładowaniach. Jak się okazuje, podczas snu neurony RA generują spontaniczne wyładowania, podobne do tych, jakie obserwuje się podczas śpiewu. Odgrywanie charakterystycznych dla śpiewu wzorców neuronalnych podczas snu może więc sugerować, że u zeberek zachodzi zależna od snu konsolidacja śladów pamięciowych.

Ciężko, mimo wszystko, wyciągnąć na podstawie tych badań wniosek mówiący, że zeberki śnią o śpiewaniu. Konsolidacja śladów pamięciowych związana ze snem jest zjawiskiem badanym nawet u muszki owocowej. U ludzi proces ten, związany z przepływem strumienia informacji pomiędzy korą przedczołową a hipokampem, najprawdopodobniej nie pozostaje bez wpływu na treść marzeń sennych. Aby jednak mówić o śnieniu o czymś, należałoby mieć pojęcie o tym, czego doświadcza zwierzę podczas snu. W badaniach z udziałem ludzi jedynym narzędziem, aby się tego dowiedzieć jest opis snu pozyskany od osoby badanej. Natomiast treść snów zwierząt pozostanie dla nas tajemnicą – nie dowiemy się tego ani z badań, ani od samych ptaszków.


Dave AS, Margoliash D (2000). Song replay during sleep and computational rules for sensorimotor vocal learning. Science (New York, N.Y.), 290 (5492), 812-6 PMID: 11052946

Donlea JM, Thimgan MS, Suzuki Y, Gottschalk L, Shaw PJ (2011). Inducing sleep by remote control facilitates memory consolidation in Drosophila. Science (New York, N.Y.), 332 (6037), 1571-6 PMID: 21700877

Foto: Zeberka Taeniopygia guttata, źródło: Wikipedia